Tja, dat vragen wij ons ook regelmatig af, met zo veel alternatieven zou dat een non-issue moeten zijn. Misschien sta je er niet elke dag bij stil maar veel kleding, schoenen of fashion accessoires zijn niet vegan. Maar wat maakt een kledingstuk, die schoenen of die handtas nou vegan? Of juist niet?
Sommige niet-vegan eigenschappen van kleding, schoenen en accessoires zijn misschien voor de hand liggend zoals wanneer het gemaakt is van leer, suède, wol, zijde of bont of als het gevoerd is met dons en veren. Maar wist je dat je kleding ook geverfd of gelijmd (bijv. de zolen van je sneakers) kan zijn met materialen van dierlijke oorsprong?
Als je vegan bent gaan eten om ethische overwegingen en compassie met dieren dan ga je je ook realiseren hoeveel leed veroorzaakt wordt door de productie van andere artikelen zoals in de kledingindustrie. Er zijn veel materialen die verwerkt kunnen zijn in kleding, schoenen en accessoires die niet vegan zijn en die je makkelijk kunt vermijden. Wil jij ook geen dierenleed in je kast? Hieronder hebben we de meest voorkomende stoffen van dierlijke afkomst voor je toegelicht zodat het hopelijk nog toegankelijker wordt om diervriendelijke keuzes te maken.
Leer
Leer (en suède dat gemaakt wordt van de binnenkant van leer) is de onthaarde huid van o.a. koeien, kalfjes, paarden, ezels, lammetjes, geiten, varkens, krokodillen, struisvogels, zebra's, buffels en vele andere dieren. En wist je dat er wel een Europees verbod is voor de import van honden- en kattenbont maar niet voor hondenleer? Het is dus niet verboden om dit in Nederland te verkopen en het is ook niet verplicht om te vermelden van welk dier het leer gemaakt is.
En hoewel de leerindustrie je graag doet geloven dat leer 'maar' een bijproduct is van de vleesindustrie, worden er ieder jaar vele miljoenen dieren gedood voor hun huid. Leer is de oorzaak van heel veel dierenleed. En of dat nog niet voldoende reden is om geen leer te gebruiken, zorgt de veehouderij voor de uitstoot van heel veel schadelijke broeikasgassen, gaat er een extreme hoeveelheid water om in deze industrie en wordt leer behandeld met allerlei giftige chemicaliën wat erin resulteert dat grote hoeveelheden giftige afvalstoffen de natuur verontreinigen en het milieu belasten.
Wol
Wol wordt gemaakt van de haren van o.a. Alpaca's, schapen, konijnen of geiten. Het fokken, houden, plukken en scheren zijn de oorzaak van veel dierenleed. Ook als er niet letterlijk 'wol' op het label staat duiden omschrijvingen als angora, vilt, mohair, merino, kasjmier het gebruik van dieren aan. Naast het dierenleed is de wolindustrie milieubelastend en worden er grote hoeveelheden water verbruikt.
Zijde
Zijde is een substantie die wordt afgescheiden door bepaalde insecten (o.a. de zijderups maar ook enkele spinnensoorten) en die stolt door contact met de lucht. De zijderups is een larve van een vlindersoort. Rupsen produceren deze stof om met zijden draden een cocon te maken en spinnen om hun web mee te weven. In de cocon transformeert de rups tot vlinder. Zijderupsen worden voor de zijdeproductie in hun cocon levend gekookt. Er zijn zo'n 1.000 cocons nodig om een zijden blouse te maken! Daarbij worden grote hoeveelheden water verbruikt. is het proces arbeidsintensief en wordt de zijdeproductie gelinkt aan slechte arbeidsomstandigheden en kinderarbeid.
Bont
Bont is de behaarde huid (vacht) van zeehonden, konijnen, katten, honden, wolven, wasberen, chinchilla's, vossen, luipaarden, zwarte panters, tijgers, poema's, nertsen, hermelijnen, otters en vele andere dieren. Dieren die gehouden worden op bontfokkerijen zitten hun hele leven opgesloten in krappe draadkooien onder verschrikkelijke omstandigheden. Veel dieren zijn ziek, gewond en gestresst omdat ze niet in staat zijn om zich op een natuurlijke manier te gedragen. Ze worden vaak gek van de opsluiting en sommige gaan zelfs zelf-kannibaliseren door te knagen aan hun eigen ledematen of staarten als gevolg van de voortdurende psychologische en fysieke kwelling. Ze worden op gruwelijke wijzen gedood bijvoorbeeld door vergiftiging, vergassing, verdrinking of elektrocutie. Maar helaas komt het ook voor dat dieren levend gevild worden als elektrocutie niet goed uitgevoerd wordt. Er zijn meer dan 11 nertsen nodig voor 1 kilo bont.
Naast al dat dierenleed is de productie van bont zeer milieubelastend. Het verwerken van bont gebeurt met agressieve chemicaliën en verfstoffen. Met name door het voer en de uitstootgassen van mest is het klimaateffect van 1 kilo nertsenbont is vijf keer zo hoog als het klimaateffect van 1 kilo textiel.
In Nederland maakt de stichting Bont voor Dieren zich hard tegen de bontindustrie. Kijk voor meer informatie op https://www.bontvoordieren.nl/.
Dons
Dons is de onderste laag huidbedekking van watervogels, voor dons worden voornamelijk eenden en ganzen geplukt. Veren worden geplukt uit de huiden van o.a. ganzen, eenden, kippen, kalkoenen, struisvogels en fazanten. Dons wordt o.a. gebruikt als isolatie in jassen, slaapzakken of dekbedden. Veren vind je bijvoorbeeld terug in boa's, maskers en woonaccesoires.
Het plukken van eenden kan gebeuren nadat ze zijn geslacht door vleesindustrie maar bij ganzen is het gebruikelijker om ze voor dit doel te fokken en meerdere malen per jaar (levend) te plukken. Als veren nog niet voldoende los zitten door de rui kan dat ertoe leiden dat stukken huid meegetrokken worden wat enorm pijnlijk is. De leefomstandigheden die onvoldoende aansluiten bij de natuurlijke behoeften zoals geen toegang tot zwemwater en dwangvoeding leiden daarbij tot extra leed.
Andere materialen van dierlijke oorsprong
Hierboven las je meer over de (hoofd)materialen waardoor mode artikelen niet vegan zijn. Maar er zijn ook verborgen bestanddelen waardoor een item niet vegan is. Hieronder vind je een voorbeelden van zulke producten:
Lijm
Voor de productie van schoenen en tassen wordt vaak gebruik gemaakt van lijm met ingrediënten van dierlijke oorsprong zoals delen van botten (gelatine), huid of melkeiwit-caseïne.
Kleurstoffen
Textielinkten gebruikt voor het kleuren van kleding kunnen bestanddelen van dierlijke oorsprong bevatten zoals geplette luizen (karmijn), beenderen of slakken (purper). Veel inkt is daarnaast op basis van milieuonvriendelijke product plastisol.
Wil je zeker zijn dat ook de verf- en hulpstoffen die zijn gebruikt voor een kledingstuk ‘veilig’ zijn, kijk dan of het item een GOTS-label heeft. Hoewel voor de GOTS-certificering wordt geaccepteerd dat er synthetische verf-/hulpstoffen worden gebruikt, gaat GOTS hierin een stuk verder dan de wetgeving. Als je kledingstuk is voorzien van het GOTS-label is het gegarandeerd gemaakt met veilige verf- en hulpstoffen.
Zeefdruk
Kleding met een print kan, naast folie, ook bedrukt worden door middel van zeefdruk. De meest gebruikte zeefdrukemulsie op basis van plastisol bevat zo goed als altijd gelatine. Gelatine wordt gemaakt van bindweefsels (huid, botten en kraakbeen) van zoogdieren. Daarnaast plastisol (gemaakt van PVC) één van de meest giftige en milieuonvriendelijke plastics die er bestaan. Een ander groot nadeel van inkt op basis van plastisol is dat er veel chemische. milieubelastende, oplosmiddelen nodig zijn om de zeefdrukmachine schoon te maken.
Parelmoer
Knopen en sieraden worden soms gemaakt van parelmoer. Parelmoer komt uit de schelpen van weekdieren die hiervoor worden gedood.
Hoorn
Hoorn is het harde materiaal van hoeven, snavels en de buitenkant van hoorns. Hoorn wordt bijvoorbeeld verwerkt in knopen, brilmonturen en sieraden.
Kende jij deze feiten al? Het goede nieuws is dat er superveel vegan alternatieven verkrijgbaar zijn!
En jij kunt een verschil maken!
Als consument ben je een belangrijke schakel hierin want ons gedrag als consumenten (en dus koper van het eindproduct) beïnvloedt de keuzes van de producenten. Meer en meer producenten zijn zich bewust aan het worden van de urgentie om geen materialen van dierlijke afkomst meer te gebruiken en dat is niet alleen goed nieuws voor de dieren maar ook voor het klimaat want minder dierenleed = minder vervuiling.
Een no-brainer natuurlijk maar bij No.1ssue zijn alle producten altijd vegan en zo duurzaam mogelijk. Je kunt hier dus altijd met een gerust hart shoppen zonder vooraf de labels te checken. Meer info over onze producten, bedrukking en keurmerken lees je in andere blogs.
Dieren zijn niet van ons om te eten, te dragen, te gebruiken voor amusement, om op te experimenteren, te mishandelen op welke manier dan ook. Met deze slogan maakt PETA zich wereldwijd sterk voor dieren. Kijk voor meer informatie op https://www.peta.nl/.